. Εκτός του Αγίου, ο πατέρας του είχε και τρεις γιούς,εκ των οποίων ο μεν πρώτος παντρεύτηκε και αποκατέστη στην Χριστιανούπολη,ο δεύτερος, Αντώνιος στο όνομα έμεινε στην Καρύταινα και πήρε σύζυγο την αδελφή του τότε διάσημου αρματωλού Αθανασίου Κουλά,ή καπετάν Θανάση όπως τον φώναζαν,και ο τρίτος,είχε κλίση στα στρατιωτικά και κατετάχθηκε στο ναυτικό Ενετικό τάγμα.
Τον Αναστάσιον, διότι έτσι ονομαζόταν ο Άγιος πρωτύτερα, ο πατέρας του τον είχε παραδώσει από μικρό σε εξόχους δασκάλους διότι ο Αναστάσιος αγαπούσε πολύ τα γράμματα.Επειδή τυγχάνει να είναι από κείνους που θα προόδευε εις την χριστιανική παιδεία και διδασκαλία ο θεός τον δόξασε ως ανταμοιβή των κόπων του. Καθημερινά καλλιεργούσε την χριστιανική αρετή και έλεγε πολλές φορές προσευχόμενος αυτό που είχε πει και ο Δαυίδ'' (Γνώρισόν μοι Κύριε οδόν εν η πορεύσομαι, ότι προς σε ήρα την ψυχήν μου).
Όταν έφθασε σε ανδρική ηλικία, ο πατέρας του τον ανάγκασε να παντρευτεί όπως βεβαίως συμβαίνει εις τους περισσοτέρους ανθρώπους. Διότι καύχημα και χαρά νομίζουν οι γονείς, να βλέπουν γιους από γιους και θυγατέρες από θυγατέρες. Πράγματι τερπνόν και ευάρεστον είναι το να βλέπει γιους, κόρες, εγγονούς, μαζεμένα κυκλικά στην τράπεζα του σπιτιού,ωστόσω η παρθενία μέγα και υψηλό και τοις Αγγέλοις ομότιμον. (Πολλοί εισίν οι κλητοί, ολίγοι δε οι εκλεκτοί». Ό Αθανάσιος λοιπόν, έχοντας κατά νου τα λόγια του Παύλου και την λοιπήν των πατέρων χορείαν και σκοπό είχε βάλει τα υψηλότερα,αντέδρασε στην πρόταση του πατέρα του περί γάμου,προφασιζόμενος κάποια εμπόδια και του άφησε να εννοηθεί ότι πρέπει να περάσει λίγος χρόνος εως σκεφθεί.Αλλά ο πατέρας του επέμενε να πραγματοποιήσει τον γάμο.ετσι λοιπόν αρραβώνιασε τον Αναστάσιο με μια κόρη πλουσίου πολύ γνωστού από την Πάτρα.Όταν ήλθε ο κατάλληλος καιρός και για τον γάμο ο πατέρας του τον έστειλε κείνες τις μέρες στο Ναύπλιο την πρωτεύουσα της Πελοποννήσου για να ετοιμάσει όπως ήταν το τυπικό τα νυφικά και τα υπόλοιπα ενδύματα.Αλλά ο Αθανάσιος, αφ' ενός πιεζόμενος από τον πατέρα του, αφ' ετέρου δε και από τον εαυτό του λόγω της αποστροφής του από τα κοσμικά και ένεκα του εν εαυτώ ιερού αισθήματος. ευρέθηκε μεταξύ σφύρας και άκμωνος, δηλαδή, σε αμηχανία στενοχώρια και μεγάλο δίλημμα το τι να πράξει. έτσι ενώ πορευόταν προς το Ναύπλιο, διέταξε στην μέση του δρόμου τους συνοδοιπόρους υπηρέτες του να σταματήσουν δια λίγο.Αυτός εισήλθε στο ναό της Θεοτόκου που ήταν πλησίον του δρόμου και γονυπετώς προσευχήθηκε με δάκρυα και συντετριμμένη καρδιά λέγοντας αυτά.''Κύριε Ιησού Χριστέ ο θεός μου, ο καρδίας και νεφρούς ετάζων και τα κρυπτά των ανθρώπων σαφώς επισταμένος, Συ οίδας την καρδίαν μου και την θέλησήν μου. Οίδας, Κύριε καρδιογνώστα, ότι εκ κοιλίας μητρός μου Σε επόθησα και ηγάπησα. Και ήδη ο πατήρ με βιάζει όθεν, γνώρισόν μοι Κύριε, οδόν εν η πορεύσομαι, ότι προς σε ήρα την ψυχήν μου.
Παρακάλεσε λοιπόν τον Κύριο και την Θεοτόκο να του δείξουν τον δρόμο.Είχε εμπιστοσύνη και σιγουριά ότι θα βοηθηθεί. Μετά την προσευχή συνέχισε την πορεία του. Όταν έφτασε στο Ναύπλιο, άρχισε να κατασκευάζει τα νυμφικά ενδύματα, αλλά πάντοτε υπό το κράτος της πάλης των λογισμών της ψυχρότητας και της αδιαφορίας εκείνης, την οποία δεικνύει όταν αισθάνεται αποστροφήν προς αυτά. Συχνότερα τώρα παρακαλεί τον θεόν και την Υπεραγίαν θεοτόκο ,γιατί πλέον πλησιάζει η ώρα και η θλίψη και η στενοχώρια του αυξάνονταν. Ενώ λοιπόν ήταν έτοιμος να αναχωρήσει για την επαύριον, βλέπει στον ύπνο του το βράδυ την Θεοτόκο που είχε μαζί τον Ιωάννη τον Πρόδρομο να του λέγει.''Σκεύος εκλογής και υπηρέτης του Υιού μου μέλλεις γενέσθαι ω Αθανάσιε. Πέμψον ουν τους δούλους μετά των νυμφικών ιματίων προς τον σον πατέρα και η κόρη ετέρω ανδρί συζευχθήτω. Συ δε πορεύου εις Κωνσταντινούπολιν.'' Ό Αθανάσιος, ξύπνησε και έντρομος όπως ήταν ανεβόησε.'' Ευλογητός ο θεός, ο εξαγαγών με της θλίψεως και στενοχώριας μου. Ουχί το εμόν αλλά το του Κυρίου μου γενέσθω θέλημα.
Όποιος τον θεό πραγματικά αγαπά θα μπορούσε να καταλάβει την ψυχική αγαλλίαση και την πνευματική ευφροσύνη που αισθάνθηκε ο από εδώ και στο εξείς ονομαζόμενος εξ στόματος της θεοτόκου Αθανάσιος.Στη συνέχεια έγραψε επιστολή και την έδωσε στους υπηρέτες του να την παραδώσουν στον πατέρα του. Έγραφε αυτή η επιστολή. Σπεύσε πατέρα στην υποψήφια μνηστή μου να πεις να ψάξει για άλλον άνδρα διότι ο Αναστάσιος-Αθανάσιος αναχωρεί προς Κωνσταντινούπολη τόπον μακρινό και το πιθανώτερο είναι να μην τον ξαναδεί ποτέ.Μετά από λίγες μέρες αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη.Εκεί γνωρίστηκε όπως ήταν φυσικό με τον πατριάρχη Γαβριήλ που ήταν τότε στον θρόνο.Ήταν το 1702 και σε ηλικία 37 ετών ο Αθανάσιος εκδήλωσε επιθυμία να ασπασθεί το μοναχικό σχήμα και να χειροτονηθεί ιεροδιάκονος.Ο πατριάρχης Γαβριήλ τον δοκίμασε και είδε την σύνεση του και τις αρετές του αγίου και τον χειροτόνησε στο πατριαρχείο και μάλιστα ύστερα από λίγο χρόνο τον προήγαγε στον βαθμό του πρεσβυτέρου.Το 1711,όταν ο διάσημος εκκλησιαστικός ρήτορας Ηλίας Μηνιάτης ήταν ιεροκήρυκας στην Κέρκυρα ο τότε Ενετός κυβερνήτης της Πελοποννήσου Άγγελος Έμος, γνώριζε από κοντά τον Μηνιάτη και υπεραγαπούσε αυτόν, δια τα προτερήματα.Του επρότεινε να είναι υποψήφιος αρχιεπίσκοπος της τότε χηρευούσης αρχιεπισκοπής Χριστιανουπόλεως. Αλλά ο Μηνιάτης, είτε κινούμενος από ταπεινοφροσύνη είτε πίστευε ότι ήταν αδύνατον να επιτύχει κάτι το καλύτερο στην αρχιεπισκοπή δεν εδέχθηκε την πρόταση.Έτσι ο πατριάρχης χειροτόνησε ως κατάλληλον τον Αθανάσιο.Ανεβαίνοντας λοιπόν ο Αθανάσιος τον μεγάλο και υψηλό βαθμό της ιερωσύνης συναισθάνθηκε το μεγάλο βάρος που θα κουβαλά στους ώμους του ενώπιον θεού και ανθρώπων.Έτσι όταν έφθασε στην αρχιεπισκοπή και στο ποιμνιό του που τον εμπιστεύθηκε σφόδρα,ο Αθανάσιος έγραψε πρώτος στην καρδιά του το''(Χριστός υπέρ ημών έπαθεν, ημίν υπολιμπάνων υπογραμμόν ίνα επακολουθήσωμεν τοις ίχνεσιν αυτού), έτι δε, (ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτου αυτού), προς δε τούτοις και εν τη μνήμη αυτού έχων πάντοτε το, (ο ποιήσας και διδάξας ούτος μέγας κληθήσεται), προσέθηκεν αρετάς επί τας αρετάς και πόνους επί των πόνων.Βλέποντας δηλαδή ότι, οι Ενετοί τότε με πλάγια μέσα επεβουλεύοντο τη θρησκεία, προσπαθώντας να φέρουν στην λατινική γλώσσα τους υπηκόους τους, υποστηρίζοντας κατ'ουσίαν την αμάθεια και την απαγόρευση της ελληνικής γλώσσας με τα ιερά γράμματα, πράγμα το οποίο ούτε και αυτοί οι άγριοι Τούρκοι δεν έπραξαν στα δύσκολα εκείνα χρόνια,έστρεψε λοιπόν ο Αθανάσιος την προσοχή του στα ιερά γράμματα με ταυτόχρονη ανέγερση σχολείων σε όλη την επαρχία του.Με αυτό τον τρόπο δίδασκε και με λόγια και με πράξη τους χριστιανούς να μένουν σταθεροί και ακλόνητοι στην πίστη τους την οποίαν στερέωσαν και το αίμα των δεκατεσσάρων εκατομμυρίων μαρτύρων που αντιστάθηκαν στους διωγμούς και στην αθεία δεκαοχτώ ολόκληρους αιώνες που προηγήθηκαν. Παρεκινούσε όπως ήταν επόμενο τους γονείς να στέλνουν τα παιδιά στα σχολεία και να μαθαίνουν τα ιερά γράμματα και προνοούσε για τις δαπάνες που βεβαίως θα χρειαζόταν. Με την διδασκαλία του και την συνδρομή του ανεγέρθησαν και πολλοί ναοί εκ των οποίων ένας είναι σε καλή κατάσταση και σήμερα στην Καρύταινα αφιερωμένος στο όνομα της Θεοτόκου.
Ακόμα έδινε πλουσιοπάροχα σε αυτούς που πεινούσαν τα πάντα που είχαν ανάγκη αφού τα συνάθροιζε από τις προσφορές των πιστών.πάντρευε κορίτσια ορφανά έντυνε γυμνούς και άπορους,παρηγορούσε τους θλιβομένους,Επανέφερε σε τάξη τους πλανεμένους και σκληρούς ανθρώπους και το σπουδαιότερο έφερεν αυτούς και πολλούς άλλους σε πλήρη μετάνοια. Η τροφή του αγίου ήταν λιτή όμοια με των παλαιών αγίων ιεραρχών αρκούταν απολύτως μόνο με τα αναγκαία.
ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ
Έχει αξία να αναφέρουμε την διήγηση θαυμαστών σημείων από την ζωή του που μαρτυρούν την αγιότητα στην συνείδηση των πιστών.Βεβαίως υπάρχουν πολλοί ανθρωποι ευσεβείς και μη, που ακούν ή διαβάζουν τους βίους και τα μαρτυρολόγια των αγίων και τους έρχονται δύσπιστοι λογισμοί ,πως τάχα για παράδειγμα μπόρεσαν να αντισταθούν σε τέτοια μαρτύρια.Αναρρωτιούνται να είναι αληθινά αυτά ή είναι υπερβολές και αποτελέσματα μιας υπέρμετρης θεοβλαβείας.Αλλά δεν έχουν δίκιο.Εδώ έχουμε πρόσφατους άγιους με αυτόπτεις μάρτυρες που είδαν τα θαυμαστά τους και βεβαίως ζουν ακόμα .Ο άγιος Νεκτάριος είναι απτό παράδειγμα.Οι άγιοι ήταν άνθρωποι φίλοι του θεού που μιμήθηκαν τα ίχνη του Ιησού και τις εντολές Του.Τον ακολούθησαν και δι' αυτό αναβλύζουν χάρη και ευωδία ανά τους αιώνες.Σε τελική ανάλυση η πίστη του Ιησού δεν εθριάμβευσε με λόγια και ανθρώπινα επινοήματα,αλλά με ζωντανά σημεία και θαύματα.Όταν ο Κύριος απέστειλε τους αποστόλους του να κηρύξουν το ευαγγέλιο σε όλη την οικουμένη είπε ότι σ'αυτούς που θα πιστέψουν θα τους δοθούν σημεία.''(Σημεία δε τοις πιστεύσασι ταύτα παρακολουθήσει εν τω ονόματί μου δαιμόνια εκβαλούσι, γλώσσαις λαλήσουσι κεναίς, όφεις αρούσι καν θανάσιμόν τι πίωσι ου μη βλάψη αυτούς επί αρρώστους χείρας επιθήσουσι και καλώς έξουσιν)).Στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιον, λέγει ο Ιησούς (Αμήν λέγω υμίν, ο πιστεύων εις εμέ, τα έργα α εγώ ποιώ κακείνος ποιήσει και μείζονα τούτων ποιήσει). (Ίω.κεφ 14,στίχ 7). έτσι λοιπόν ας διηγηθούμε πρώτα όσα έπραξε ο άγιος πριν την κοιμησή του και έχει διασώσει η παράδοση,και κατόπιν αυτά που έπραξε μετά την κοιμησή του.
Από την παράδοση αναφέρεται ότι ενώ ο Άγιος ιερουργούσε, πολλές φορές την στιγμή που εξέρχετο της ωραίας του ιερού πύλης για να εκφωνήσει το ''(Κύριε, Κύριε επίβλεψον εξ ουρανού....), οι καθαροί στη καρδιά όπως τα παιδάκια και οποοσδήποτε ενάρετοι Χριστιανοί έβλεπαν μπροστά εις το στόμα του ένα φεγγοβόλο και λαμπρό αστέρι. Κάποιοι που είχαν ή δεν είχαν την διάκριση να του το πουν του ιδίου αυτό που είδαν ,αμέσως ο άγιος τους έλεγε ότι αυταπατώνται.Τους το δικαιολογούσε μάλιστα ως κάποια αντανάκλαση φωτός ένεκα των πολλών φώτων που υπήρχαν μέσα στο ναό.Αν κάποιος ωστόσο επέμενε ο άγιος τον επετιμούσε δριμύτατα και τον παρακαλούσει να μην το πει σε κανένα.
στη Χριστιανούπολη υπήρχε ένας οικογενειάρχης Χρήστος στο όνομα που ήταν έμπορος, θεοσεβής και γνώριμος του Αγίου. ο γιος του ο παντελής για επαγγελματική δουλειά είχε αναχωρήσει με δύο άλογα για την πάτρα. Άλλά στον δρόμο τον συνέλαβαν κάποιοι ληστές και αφού σκότωσαν τα άλογά του πρώτα ύστερα έδεσαν τον ίδιο αιχμάλωτο και τον οδήγησαν σε ψηλά βουνά παραγγείλοντος όμως δια μέσω ενός διαβάτη που τους είδε να παραγγείλει στους γονείς του ότι εντός δύο εβδομάδων δεν τους στείλουν αρκετά χρήματα θα τον σκοτώσουν έτσι όπως είναι δεμένος.ο δυστυχής πατέρας του δεν είχε τα απαιτούμενα χρήματα που ζητούσαν οι απαγωγείς και ήλθε σε απελπισία.Θρήνος και κλαυθμός έπεσε στο σπίτι.Προστρέχει να παρηγορηθεί στον άγιο διηγώντας του τα συμβάντα.ο άγιος τον συμπόνεσε και πρόστρεξε εις την εξ ύψους βοήθεια κάνοντας υπέρ αυτού παρακλήσεις. Την δέκάτη τετάρτη ημέρα λοιπόν το σούρουπο όταν οι ληστές με ποτά που κουβαλούσαν μαζί τους μέθυσαν και διαμήνυσαν με τρόπο απαίσιο και αυστηρό στον παντελή ότι αυτές τις τελευταίες ώρες αν ο πατέρας του δεν φέρει τα χρήματα θα στείλουν αυτοί στον πατέρα του την κεφαλή του.Όπως ήταν επόμενο φρίκη και ρίγος κατέλαβε αμέσως τον σιδεροδέσμιο Παντελή.Αυτοί από το μεθύσι τους έπεσαν σε ύπνο βαθύ.Κατά τα μεσάνυχτα βλέπει στον ύπνο του ο Παντελής τον Αρχιερέα,να του λέγει.'' Σήκω, παιδί μου και φύγε γρήγορα, διότι οι γονείς σου θρηνούν απαρηγόρητα!'' Όταν ξύπνησε ο δυστυχής Παντελής βρήκε τον εαυτό του λυμένον από τα δεσμά. Και σηκώνοντας διεσκέλισε τους ληστές και έφυγε τρέχοντας. Αλλά την δεκάτη πέμπτη ημέρα ο πατέρας του Χρήστος, με την μητέρα του και τα αδέλφια του πήγαν εις την οικία του Αρχιερέως καταστενοχωρημένοι και μαρασμένοι διότι περίμεναν το μοιραίο εφ'όσον ο χρόνος εξέπνευσε. Τότε ο Άγιος, μπροστά και σε άλλους ανθρώπους συγκινημένος τους είπε. Ησύχασε Χρήστο και αύριο την εσπέρα ο Παντελής έρχεται. Ω των ισχυρών του Αθανασίου δεήσεων! Ο Παντελής πράγματι ήλθε και με δάκρυα βρέχει τα πόδια του αγίου διηγώντας παράλληλα την αποκάλυψη που είχε.Έτσι λοιπόν φανερό είναι ότι και όταν ζούσε ο Άγιος είχε λάβει παρά θεού το χάρισμα της προοράσεως και ότι ο θεός εισάκουσε τις δεήσεις του.(θέλημα των φοβουμένων αυτόν ποιήσει και της δεήσεως αυτών εισακούσεται)). (Ψαλμ. 144).
Κάποτε που περιόδευε στην επαρχία του ο άγιος έφθασε στη Μεγαλόπολη. Εκεί ήταν ο Ναός της Μεταμορφώσεως όπου γύρω του υπήρχε μια αρκετά μεγάλη λίμνη που είχε πολυάριθμα βατράχια. Μετά τον εσπερινό ο άγιος έμεινε μαζί με τον διάκονό του εκεί για διανυκτέρευση καθόσον το συνήθιζε καλοκαίρι για χάρη της ησυχίας που πάρα πολύ αγαπούσε.Αλλά την νύχτα οι βάτραχοι εκόαζαν συνέχεια και βέβαια θόρυβο πολύ προξενούσαν.Ο άγιος δεν μπόρεσε να κοιμηθεί όπως ήθελε παρά λίγες μόνο στιγμές.Την άλλη μέρα μετά τη θεία Λειτουργία, όταν οι Ιερείς και οι λοιποί ρώτησαν τον Άγιο πως πέρασε η νύκτα στην ύπαιθρο, ο Άγιος αποκρίθηκε. Τι να σας πω, τέκνα μου. Αυτά τα βατράχια κακό χρόνο νάχουν έκαναν τόσο θόρυβο απόψε, ώστε σχεδόν δεν κοιμήθηκα. Μετά δε τον λόγον αυτό οι βάτραχοι έπαυσαν και έμειναν «άφωνοι. Αλλά τότε κανείς απ'αυτούς που παρεβρίσκονταν στην κουβέντα δεν έδωσε προσοχή καθόσον οι βάτραχοι δεν κοάζουν την μέρα παρά μόνο την νύχτα. Το εκπληκτικό βέβαια είναι ότι έκτοτε ποτέ πλέον δεν είχανε κοάσματα από βατράχια στην λίμνη είτε μέρα ήταν είτε νύχτα. Νεκρική σιγή στην λίμνη.Στους κατοίκους προξένησε μεγάλη απορία και έκπληξη αυτό το γεγονός. Μετά από δυο χρόνια όταν ο άγιος ξαναπήγε σε εκείνο το μέρος το βράδυ δεν άκουσε φωνή βατράχου.Από περιέργεια ρώτησε ένα Ιερέα να του πει τι έγινε εκείνο το πλήθος των βατράχων που ακουγόνταν με τις φωνές του μέσα από την λίμνη.Ο ιερέας αμέσως του είπε.Δέσποτα, από την ημέρα που είπατε, κακό χρόνον νάχουν που δεν σας άφησαν να κοιμηθήτε, ουδέποτε πλέον ακούσθησαν. Τότε ο Άγιος, υπομειδιόμενος είπε. Και με άκουσαν τα ευλογημένα; Μόλις τελείωσε τη λέξη και ώ του θαύματος! αυτά άρχιζαν να κοάζουν, και μέγαλο θόρυβο προξενούσαν,όπως παλιά.
όταν ζούσε ο άγιος τα τελευταία του χρόνια μια γυναίκα από το χωριό Σουλιμά ήταν μάγισσα με αποτέλεσμα να πλανά πολλές ψυχές και να τις παραδίνει στον σατανά.όταν το έμαθε ο άγιος την προσκάλεσε και αυστηρά βεβαίως τις είπε να εξομολογηθεί να υποστεί κανόνα ένεκα των αμαρτιών της ειδεμή θα τεθεί εκτός της εκκλησίας.η γυναίκα που κατάλαβε το μ΄έγα λάθος της συνήλθε και κατανυγείσα είπε στον αρχιερέα ότι μετανοιώνει και9 επιθυμεί να την ξομολογήσει ο ίδιος.ο Αγιος,άδραξε την ευκαιρία γιατί ήθελε να σωθεί η γυναίκα και την εξομολόγησε την παρηγόρησε και της επέβαλε κανόνα να τηρήσει ανάλογα των αμαρτιών της και σύμφωνα και με τους αποστολικούς κανόνες. παράγγειλε σε αυτή όταν τελειώσει ο κανόνας να επανέλθει όπως την συγχωρήσει και της δώσει άδεια για να μεταλάβει των αχράντων μυστηρίων του Κυρίου. Αλλά εν τω μεταξύ,μαθαίνει ότι ο δεσπότης εκείνο το καιρό αρρωσταίνει βαρειά και πρόκειται να πεθάνει.Τρέχει λοιπόν στο δρόμο και κάμποσα χιλιόμετρα η γυναίκα για την Χριστιανούπολη. για να προφτάσει .δεν τα κατάφερε όμως.όταν είχε φτάσει ήταν αργά διότι ο άγιος είχε κοιμηθεί. και μάλιστα ήταν η στιγμή που εφερόταν στον τάφο για να κηδευτεί.διασχίσας το πλήθος αυτή η γυναίκα με ορμή πέφτει πρηνηδόν επί του ιερού λειψάνου και γοερώς θρηνούσε. Τότε αυτοί που βάστάζαν το ιερό Λείψανο σταμάτησαν. η γυναίκα άρχιζε να μονολογεί.''Ω δυστυχία μου, τι να γίνω η ταλαίπωρος; Διατί, Άγιε του θεού, με άφησες την δυστυχή ασυγχώρητον; Πως να ζήσω του λοιπού υπό τον δεσμόν της αράς; Ελέησόν με Άγιε και της αράς με απάλλαξον.'' αυτά με δάκρυα έλεγε η γυναίκα εκείνη. Ο Άγιος, παρευθύς, ώ της μεγάλης σου προς θεόν παρρησίας Αθανάσιε ! Ύψωσε το χέρι του σε σχήμα ευλογίας ευλόγησε αυτή ως να ήταν ζωντανός. Τούτο το θαυμαστό το είδε ο λαός, εξεπλάγησε,και εβόησε. Κύριε ελέησον!
Όταν το 1834 η αντιβασιλεία Όθωνα διέλυσε τις περισσότερες του Κράτους Μονές, μεταξύ των άλλων συμπεριελήφθηκε και η Μονή του Προδρόμου στην Γορτυνία. Κατά συνέπεια, ο τότε διοικητής έπαρχος Π. Νέγκας διέταξε δύο υπαλλήλους για να μεταβούν στη Μονή,και να μεταφέρουν στη Δημητσάνα την κινητή περιουσία της μονής.Οι ιεροκάπηλοι όταν είχαν έλθει στη μονή τα είχαν ανακατώσει όλα και άρπαξαν μεταξύ άλλων τα ιερά Σκεύη και τα ιερά του Αγίου Λείψανα, το κιβώτιο που περιείχε το μεγαλύτερο μέρος του αγίου Λειψάνου και την Κάρα, εμπεριεχομένη εις στο ιδιαίτερο αργυρούν κιβώτιο. Και έβαλαν αυτά μέσα σε βρώμικα σακκιά τα στοίβασαν και τα μετέφεραν στο επαρχείο όπου, τα μεν κιβώτια τα άφησαν στο υπόγειο και τους σάκκους τους άφησαν πάνω στις σανίδες του δωματίου. Φρίκη αληθινή κατελάμβανε κάθε ευσυνείδητο,να βλέπει ένθεν μεν το Αγιον Ποτήριον, ένθεν δε την Λαβίδα, τον Σπόγγο, τον Δίσκο, την Λόγχην κατά γης ριγμένα, σαν να ήσαν άχρηστα της αγοράς ψώνια!.Όταν όμως ήρθε η νύχτα γύρω στις 12 , κρότος φρικτός από τα κιβώτια ακούσθηκε σαν να ξεριζώθηκε μεγάλο δένδρο,και από τον κρότο αυτό άρχισε να δονείται το σπίτι με αποτέλεσμα ο έπαρχος να νομίσει ότι πρόκειται για σαν σεισμό.Λίγο μετά δεύτερος κρότος σφοδρότερος του πρώτου άρχισε πάλι να ακούγεται και ο έπαρχος φοβισμένος για καλά πια σηκώνεται ημίιγυμνος να δει τι συμβαίνει.Αμήχανος έτσι όπως ήταν και μη γνωρίζοντας που να πάει πορεύθηκε στη παρακείμενη οικία όπου κατοικούσε ο τότε διοικών την επισκοπή Γορτυνίας Ιγνάτιος, πρώην Επίσκοπος Αρδαμερίων, ο οποίος γνώριζε για τον άγιο από αυτά που του είχε πει μακαρίου Ιωσήφ, Επισκόπου Ανδρούσης.
Χτύπησε την πόρτα και εισήλθε έντρομος και λέγει. Φοβερό πράγμα, Δεσπότη μου, συμβαίνει στο σπίτι μου.Κρότος μεγάλος και φοβερός ακούστηκε δυο φορές στο υπόγειο και μαζί με το κρότο, σεισμός, ώστε παρ' ολίγο να πέσουν και οι τοίχοι. Περίεργο, απαντά ο Αρχιερέας. Εγώ σεισμό δεν άκουσα. Σηκώνει τότε αμέσως τον Διάκονο και τον ρωτά αν αισθάνθηκε αυτός σεισμό. Αλλά και αυτός είπε όχι. Τι συμπεραίνετε λοιπόν, κύριε Νέγκα; Σήμερα είπε εκείνος, έφεραν από το Μοναστήρι δύο σάκκους με μερικά πράγματα από την Μονή του Προδρόμου και εξ αυτών είναι δύο κιβώτια, ένα μεγάλο ξύλινο και ένα μικρό αργυρούν. Είπαν οι απεσταλμένοι, ότι περιέχουν Λείψανα. Τότε ο Επίσκοπος ανέκραξε. Μήπως έφεραν εδώ τα Λείψανα του Αγίου Χριστιανουπόλεως; Εις το άκουσμα των λέξεων τούτων ο έπαρχος έμεινε άναυδος. Αμέσως ο Αρχιερεύς,ντύθηκε και έσπευσε στο επαρχείο και κατέβηκε τότε εις το ύπόγειο, είδε τα Λείψανα του Αγίου, τα οποία και πρωτύτερα γνώριζε διότι τα είχε επισκεφθεί εις την Μονή. Πικρά επίπληξε τον έπαρχο για την ασέβεια αυτή και πήρε τα λείψανα και τα μετέφερε ο ίδιος στον οίκο του. Ο έπαρχος ορκιζόταν σε θεό και ανθρώπους, ότι η μεταφορά του αγίου Λειψάνου έγινε χωρίς να το γνωρίζει.Το ίδιο βράδυ ο Αρχιερεύς, δια μεσω του υπηρέτου, προσεκάλεσε τους πατέρας της Μονής Αιμυαλών, να έρθουν πρωί και να λάβουν τα ιερά Λείψανα και να τα μεταφέρουν στη δικιά τους μονή Αιμυαλών.Όταν αργότερα αποκαταστάθηκε η μονή Προδρόμου μετακόμισε και πάλι το ιερό Λείψανο στον οικείο τόπο,εκτός της κάτω σιαγόνας, την οποία κράτησαν εις την Μονή των Αιμυαλών. Για το θαύμα αυτό αυτόπτες μεν ήταν ο τότε έπαρχος Π. Νέγκας, ο Ιγνάτιος, Επίσκοπος Αρδαμερίων, και ο έμπορος από τον Πειραιά Νικόλαος Κυδωνάκης,που ήταν και γραμματέας του τότε οικονομικού Επιτρόπου,ακόμα ο εκ Τριπόλεως Αθανάσιος Συνανιώτης, πρωτοκόλλητής του τότε επαρχείου, ο Ιωσήφ Άνδρούσης, έπειτα ο Αρδαμερίων και βέβαια ο Π. Νέγκας που είπαμε και πιο πάνω ο οποίος διηγήθηκε αυτό και στο Ναύπλιο όταν έγινε αργότερα συνοδικός.Από τους αυτόπτες άκουσε αυτά και ο Ηγούμενος της Μονής Αγάπιος Οικονόμου, ο Ιωάννης Κυριάκος δάσκαλος και ο εκ Στεμνίτσης ευλαβής Ιερέας Ιωάννης ο Σακελλάριος. Μετά διεδόθηκε ανά πάσα την επαρχία το θαύμα τούτο, το οποίο και μέχρι σήμερα διηγούνται οι γέροντες.
Tο όντως εκπληκτικό είναι και εκείνο το οποίο μέχρι σήμερα ενεργείται από το Ίερό Λείψανο του αγίου. Όσες φορές μέλλει να συμβεί θεομηνία με συνέπεια να καταστρέψει τα κτήματα της Μονής ή και όλης της επαρχίας ή καταδρομή ή συμφορά κατά του Έθνους ή νόσος επιδημητική η λάρνακα η αγία που περιέχει το άγιο λείψανο εκπέμπει τριγμό πότε μεν ελαφρό, πότε δε σφοδρό, αναλόγως του μεγέθους της επερχόμενης συμφοράς, ώστε, εκ τούτου του σημείου και κάποιος που δεν γνωρίζει ότι εν τω Ιερώ Βήματι κείται το Ιερό Λείψανο, εάν τυχόν ακούσει τον τριγμό τούτο, ευθύς καταλαμβάνεται από φρίκη και τρόμο ανεξήγητο. Τέτοιο φοβερό ήχον τριγμού έφερε, όταν κατά το 1769 η μονή έμελλε να πολιορκηθεί από των Αλβανών,άνθρωποι που ήταν εκεί γλίτωσαν από θαύμα.Τέτοιο τριγμόν εξέπεμψε συχνότατα ένα έτος πριν να εγερθεί η Ελληνική Επανάσταση. Ακόμα τέτοιος τριγμός ακούσθηκε από τους πατέρας της μονής πριν την διάλυση των Μονών. Αλλά και τριγμός ακούσθηκε το 1849, όταν σφοδρότατη πλημμύρα κατέστρεψε τα κτήματα της Μονής και πολλοί άνθρωποι και ζώα κατεπνίγησαν.Τέτοιος τριγμός ακούεται, πλην ελαφρός, όταν πλησιάζει το τέλος της ζωής των πατέρων ή ακόμα όταν από παραμέληση έχει ξεχαστεί να αναφτεί η άψις της φωταγωγού του Αγίου Άρτου κανδήλας,
Το Λείψανο του Αγίου, έφερε όταν ήρθε στη Χριστιανούπολη ο εξ αγχιστείας συγγενής του Αγίου Αθανάσιος Κουλάς. Όταν άνοιξε τον τάφο,βρήκε το σώμα σε ημιλελυμένη κατάσταση και να εκπέμπει μια άρρητη ευωδία. Στην Καρύταινα μετέφεραν το σκήνωμα εις την Μονή του Προδρόμου ως ευλογία για το απόρθητο της Μονής και διότι η θεία Πρόνοια ευδόκησε. Πολλά λέγονται για την μεταφορά του Λειψάνου εμφανισθέντα σημεία,όπως το ελεύθερο γαιδουράκι που κινούνταν χωρίς οδηγό παρακολουθόμενο διακριτικώς από απόσταση και το οποίο κουβαλούσε στην πλάτη του τα λείψανα του αγίου.Το ξεκίνησαν από σταυροδρόμι με την ελπίδα ότι ο άγιος θα το οδηγήσει για το μέρος που θα σταματήσει. Μέρος που θα είναι και η επιθυμία του αγίου.Λέγεται ότι σταμάτησε έξω από την πύλη της μονής Προδρόμου και έκτοτε τα άγια λείψανα μένουν εκεί .Σήμερα υπάρχει παρακείμενος ναός της μονής που τιμάται στο όνομά του αγίου και όπου φυλάσσονται τα ιερά λείψανα.Βεβαίως τεμάχια λειψάνου έχουν δοθεί και σε άλλους ναούς ως ευλογία με εξέχουσα θέση στον μητροπολιτικό ναό της μητροπόλεως Τριφυλίας Ολυμπίας στην Κυπαρισσία όπου πανηγυρίζει στις 17 Μαίου εορτή του αγίου Ο άγιος κοιμήθηκε το έτος1832 το πιο πιθανόν καθόσον υπάρχει και κάποια αμφισβήτηση όσον αναφορά την ακριβέστερη ημερομηνία.
Η μνήμη του τιμάται στις 17 Μαιου.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
Ήχος α΄ της ερήμου πολίτης
Της Κερκύρας τον γόνον,Τριφυλίας το καύχημα Χριστιανουπόλεως όντος,τον ποιμένα τον Όσιον τον θείον Αθανάσιο πιστοί τιμήσωμεν εν ύμνοις ιεροίς αθανάτων γαρ χαρίτων τας δωρεάς παρέχει τοις κραυγάζουσι.Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ. Δόξα τω σε θαυμαστώσαντι.Δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.
ΚΟΝΤΑΚΙΟ
Ήχος δ' Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Ο δοξασθείς παρά θεού θαυμασίως, δι ευωδίας και θαυμάτων ποικίλων, εν τοις εσχάτοις χρόνοις Αθανάσιε, φάνηθι ταχύτατος, και θερμός αντιλήπτωρ, των δεινών λυτρούμενος τους πιστώς σε τιμώντας και τους τα λείψανα κατέχοντας τα σα, προς μετανοίας, οδόν χειραγώγησον.
ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟ
Χριστιανουπόλεως ιερός ποιμενάρχης ώφθης Αθανάσιε αληθώς,και καλώς ποιμάνας.την λογικήν σου ποίμνη της αθανάτου δόξης,χαίρων ηξίωσαι.
Τον Αναστάσιον, διότι έτσι ονομαζόταν ο Άγιος πρωτύτερα, ο πατέρας του τον είχε παραδώσει από μικρό σε εξόχους δασκάλους διότι ο Αναστάσιος αγαπούσε πολύ τα γράμματα.Επειδή τυγχάνει να είναι από κείνους που θα προόδευε εις την χριστιανική παιδεία και διδασκαλία ο θεός τον δόξασε ως ανταμοιβή των κόπων του. Καθημερινά καλλιεργούσε την χριστιανική αρετή και έλεγε πολλές φορές προσευχόμενος αυτό που είχε πει και ο Δαυίδ'' (Γνώρισόν μοι Κύριε οδόν εν η πορεύσομαι, ότι προς σε ήρα την ψυχήν μου).
Όταν έφθασε σε ανδρική ηλικία, ο πατέρας του τον ανάγκασε να παντρευτεί όπως βεβαίως συμβαίνει εις τους περισσοτέρους ανθρώπους. Διότι καύχημα και χαρά νομίζουν οι γονείς, να βλέπουν γιους από γιους και θυγατέρες από θυγατέρες. Πράγματι τερπνόν και ευάρεστον είναι το να βλέπει γιους, κόρες, εγγονούς, μαζεμένα κυκλικά στην τράπεζα του σπιτιού,ωστόσω η παρθενία μέγα και υψηλό και τοις Αγγέλοις ομότιμον. (Πολλοί εισίν οι κλητοί, ολίγοι δε οι εκλεκτοί». Ό Αθανάσιος λοιπόν, έχοντας κατά νου τα λόγια του Παύλου και την λοιπήν των πατέρων χορείαν και σκοπό είχε βάλει τα υψηλότερα,αντέδρασε στην πρόταση του πατέρα του περί γάμου,προφασιζόμενος κάποια εμπόδια και του άφησε να εννοηθεί ότι πρέπει να περάσει λίγος χρόνος εως σκεφθεί.Αλλά ο πατέρας του επέμενε να πραγματοποιήσει τον γάμο.ετσι λοιπόν αρραβώνιασε τον Αναστάσιο με μια κόρη πλουσίου πολύ γνωστού από την Πάτρα.Όταν ήλθε ο κατάλληλος καιρός και για τον γάμο ο πατέρας του τον έστειλε κείνες τις μέρες στο Ναύπλιο την πρωτεύουσα της Πελοποννήσου για να ετοιμάσει όπως ήταν το τυπικό τα νυφικά και τα υπόλοιπα ενδύματα.Αλλά ο Αθανάσιος, αφ' ενός πιεζόμενος από τον πατέρα του, αφ' ετέρου δε και από τον εαυτό του λόγω της αποστροφής του από τα κοσμικά και ένεκα του εν εαυτώ ιερού αισθήματος. ευρέθηκε μεταξύ σφύρας και άκμωνος, δηλαδή, σε αμηχανία στενοχώρια και μεγάλο δίλημμα το τι να πράξει. έτσι ενώ πορευόταν προς το Ναύπλιο, διέταξε στην μέση του δρόμου τους συνοδοιπόρους υπηρέτες του να σταματήσουν δια λίγο.Αυτός εισήλθε στο ναό της Θεοτόκου που ήταν πλησίον του δρόμου και γονυπετώς προσευχήθηκε με δάκρυα και συντετριμμένη καρδιά λέγοντας αυτά.''Κύριε Ιησού Χριστέ ο θεός μου, ο καρδίας και νεφρούς ετάζων και τα κρυπτά των ανθρώπων σαφώς επισταμένος, Συ οίδας την καρδίαν μου και την θέλησήν μου. Οίδας, Κύριε καρδιογνώστα, ότι εκ κοιλίας μητρός μου Σε επόθησα και ηγάπησα. Και ήδη ο πατήρ με βιάζει όθεν, γνώρισόν μοι Κύριε, οδόν εν η πορεύσομαι, ότι προς σε ήρα την ψυχήν μου.
Παρακάλεσε λοιπόν τον Κύριο και την Θεοτόκο να του δείξουν τον δρόμο.Είχε εμπιστοσύνη και σιγουριά ότι θα βοηθηθεί. Μετά την προσευχή συνέχισε την πορεία του. Όταν έφτασε στο Ναύπλιο, άρχισε να κατασκευάζει τα νυμφικά ενδύματα, αλλά πάντοτε υπό το κράτος της πάλης των λογισμών της ψυχρότητας και της αδιαφορίας εκείνης, την οποία δεικνύει όταν αισθάνεται αποστροφήν προς αυτά. Συχνότερα τώρα παρακαλεί τον θεόν και την Υπεραγίαν θεοτόκο ,γιατί πλέον πλησιάζει η ώρα και η θλίψη και η στενοχώρια του αυξάνονταν. Ενώ λοιπόν ήταν έτοιμος να αναχωρήσει για την επαύριον, βλέπει στον ύπνο του το βράδυ την Θεοτόκο που είχε μαζί τον Ιωάννη τον Πρόδρομο να του λέγει.''Σκεύος εκλογής και υπηρέτης του Υιού μου μέλλεις γενέσθαι ω Αθανάσιε. Πέμψον ουν τους δούλους μετά των νυμφικών ιματίων προς τον σον πατέρα και η κόρη ετέρω ανδρί συζευχθήτω. Συ δε πορεύου εις Κωνσταντινούπολιν.'' Ό Αθανάσιος, ξύπνησε και έντρομος όπως ήταν ανεβόησε.'' Ευλογητός ο θεός, ο εξαγαγών με της θλίψεως και στενοχώριας μου. Ουχί το εμόν αλλά το του Κυρίου μου γενέσθω θέλημα.
Όποιος τον θεό πραγματικά αγαπά θα μπορούσε να καταλάβει την ψυχική αγαλλίαση και την πνευματική ευφροσύνη που αισθάνθηκε ο από εδώ και στο εξείς ονομαζόμενος εξ στόματος της θεοτόκου Αθανάσιος.Στη συνέχεια έγραψε επιστολή και την έδωσε στους υπηρέτες του να την παραδώσουν στον πατέρα του. Έγραφε αυτή η επιστολή. Σπεύσε πατέρα στην υποψήφια μνηστή μου να πεις να ψάξει για άλλον άνδρα διότι ο Αναστάσιος-Αθανάσιος αναχωρεί προς Κωνσταντινούπολη τόπον μακρινό και το πιθανώτερο είναι να μην τον ξαναδεί ποτέ.Μετά από λίγες μέρες αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη.Εκεί γνωρίστηκε όπως ήταν φυσικό με τον πατριάρχη Γαβριήλ που ήταν τότε στον θρόνο.Ήταν το 1702 και σε ηλικία 37 ετών ο Αθανάσιος εκδήλωσε επιθυμία να ασπασθεί το μοναχικό σχήμα και να χειροτονηθεί ιεροδιάκονος.Ο πατριάρχης Γαβριήλ τον δοκίμασε και είδε την σύνεση του και τις αρετές του αγίου και τον χειροτόνησε στο πατριαρχείο και μάλιστα ύστερα από λίγο χρόνο τον προήγαγε στον βαθμό του πρεσβυτέρου.Το 1711,όταν ο διάσημος εκκλησιαστικός ρήτορας Ηλίας Μηνιάτης ήταν ιεροκήρυκας στην Κέρκυρα ο τότε Ενετός κυβερνήτης της Πελοποννήσου Άγγελος Έμος, γνώριζε από κοντά τον Μηνιάτη και υπεραγαπούσε αυτόν, δια τα προτερήματα.Του επρότεινε να είναι υποψήφιος αρχιεπίσκοπος της τότε χηρευούσης αρχιεπισκοπής Χριστιανουπόλεως. Αλλά ο Μηνιάτης, είτε κινούμενος από ταπεινοφροσύνη είτε πίστευε ότι ήταν αδύνατον να επιτύχει κάτι το καλύτερο στην αρχιεπισκοπή δεν εδέχθηκε την πρόταση.Έτσι ο πατριάρχης χειροτόνησε ως κατάλληλον τον Αθανάσιο.Ανεβαίνοντας λοιπόν ο Αθανάσιος τον μεγάλο και υψηλό βαθμό της ιερωσύνης συναισθάνθηκε το μεγάλο βάρος που θα κουβαλά στους ώμους του ενώπιον θεού και ανθρώπων.Έτσι όταν έφθασε στην αρχιεπισκοπή και στο ποιμνιό του που τον εμπιστεύθηκε σφόδρα,ο Αθανάσιος έγραψε πρώτος στην καρδιά του το''(Χριστός υπέρ ημών έπαθεν, ημίν υπολιμπάνων υπογραμμόν ίνα επακολουθήσωμεν τοις ίχνεσιν αυτού), έτι δε, (ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτου αυτού), προς δε τούτοις και εν τη μνήμη αυτού έχων πάντοτε το, (ο ποιήσας και διδάξας ούτος μέγας κληθήσεται), προσέθηκεν αρετάς επί τας αρετάς και πόνους επί των πόνων.Βλέποντας δηλαδή ότι, οι Ενετοί τότε με πλάγια μέσα επεβουλεύοντο τη θρησκεία, προσπαθώντας να φέρουν στην λατινική γλώσσα τους υπηκόους τους, υποστηρίζοντας κατ'ουσίαν την αμάθεια και την απαγόρευση της ελληνικής γλώσσας με τα ιερά γράμματα, πράγμα το οποίο ούτε και αυτοί οι άγριοι Τούρκοι δεν έπραξαν στα δύσκολα εκείνα χρόνια,έστρεψε λοιπόν ο Αθανάσιος την προσοχή του στα ιερά γράμματα με ταυτόχρονη ανέγερση σχολείων σε όλη την επαρχία του.Με αυτό τον τρόπο δίδασκε και με λόγια και με πράξη τους χριστιανούς να μένουν σταθεροί και ακλόνητοι στην πίστη τους την οποίαν στερέωσαν και το αίμα των δεκατεσσάρων εκατομμυρίων μαρτύρων που αντιστάθηκαν στους διωγμούς και στην αθεία δεκαοχτώ ολόκληρους αιώνες που προηγήθηκαν. Παρεκινούσε όπως ήταν επόμενο τους γονείς να στέλνουν τα παιδιά στα σχολεία και να μαθαίνουν τα ιερά γράμματα και προνοούσε για τις δαπάνες που βεβαίως θα χρειαζόταν. Με την διδασκαλία του και την συνδρομή του ανεγέρθησαν και πολλοί ναοί εκ των οποίων ένας είναι σε καλή κατάσταση και σήμερα στην Καρύταινα αφιερωμένος στο όνομα της Θεοτόκου.
Ακόμα έδινε πλουσιοπάροχα σε αυτούς που πεινούσαν τα πάντα που είχαν ανάγκη αφού τα συνάθροιζε από τις προσφορές των πιστών.πάντρευε κορίτσια ορφανά έντυνε γυμνούς και άπορους,παρηγορούσε τους θλιβομένους,Επανέφερε σε τάξη τους πλανεμένους και σκληρούς ανθρώπους και το σπουδαιότερο έφερεν αυτούς και πολλούς άλλους σε πλήρη μετάνοια. Η τροφή του αγίου ήταν λιτή όμοια με των παλαιών αγίων ιεραρχών αρκούταν απολύτως μόνο με τα αναγκαία.
ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ
Έχει αξία να αναφέρουμε την διήγηση θαυμαστών σημείων από την ζωή του που μαρτυρούν την αγιότητα στην συνείδηση των πιστών.Βεβαίως υπάρχουν πολλοί ανθρωποι ευσεβείς και μη, που ακούν ή διαβάζουν τους βίους και τα μαρτυρολόγια των αγίων και τους έρχονται δύσπιστοι λογισμοί ,πως τάχα για παράδειγμα μπόρεσαν να αντισταθούν σε τέτοια μαρτύρια.Αναρρωτιούνται να είναι αληθινά αυτά ή είναι υπερβολές και αποτελέσματα μιας υπέρμετρης θεοβλαβείας.Αλλά δεν έχουν δίκιο.Εδώ έχουμε πρόσφατους άγιους με αυτόπτεις μάρτυρες που είδαν τα θαυμαστά τους και βεβαίως ζουν ακόμα .Ο άγιος Νεκτάριος είναι απτό παράδειγμα.Οι άγιοι ήταν άνθρωποι φίλοι του θεού που μιμήθηκαν τα ίχνη του Ιησού και τις εντολές Του.Τον ακολούθησαν και δι' αυτό αναβλύζουν χάρη και ευωδία ανά τους αιώνες.Σε τελική ανάλυση η πίστη του Ιησού δεν εθριάμβευσε με λόγια και ανθρώπινα επινοήματα,αλλά με ζωντανά σημεία και θαύματα.Όταν ο Κύριος απέστειλε τους αποστόλους του να κηρύξουν το ευαγγέλιο σε όλη την οικουμένη είπε ότι σ'αυτούς που θα πιστέψουν θα τους δοθούν σημεία.''(Σημεία δε τοις πιστεύσασι ταύτα παρακολουθήσει εν τω ονόματί μου δαιμόνια εκβαλούσι, γλώσσαις λαλήσουσι κεναίς, όφεις αρούσι καν θανάσιμόν τι πίωσι ου μη βλάψη αυτούς επί αρρώστους χείρας επιθήσουσι και καλώς έξουσιν)).Στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιον, λέγει ο Ιησούς (Αμήν λέγω υμίν, ο πιστεύων εις εμέ, τα έργα α εγώ ποιώ κακείνος ποιήσει και μείζονα τούτων ποιήσει). (Ίω.κεφ 14,στίχ 7). έτσι λοιπόν ας διηγηθούμε πρώτα όσα έπραξε ο άγιος πριν την κοιμησή του και έχει διασώσει η παράδοση,και κατόπιν αυτά που έπραξε μετά την κοιμησή του.
Από την παράδοση αναφέρεται ότι ενώ ο Άγιος ιερουργούσε, πολλές φορές την στιγμή που εξέρχετο της ωραίας του ιερού πύλης για να εκφωνήσει το ''(Κύριε, Κύριε επίβλεψον εξ ουρανού....), οι καθαροί στη καρδιά όπως τα παιδάκια και οποοσδήποτε ενάρετοι Χριστιανοί έβλεπαν μπροστά εις το στόμα του ένα φεγγοβόλο και λαμπρό αστέρι. Κάποιοι που είχαν ή δεν είχαν την διάκριση να του το πουν του ιδίου αυτό που είδαν ,αμέσως ο άγιος τους έλεγε ότι αυταπατώνται.Τους το δικαιολογούσε μάλιστα ως κάποια αντανάκλαση φωτός ένεκα των πολλών φώτων που υπήρχαν μέσα στο ναό.Αν κάποιος ωστόσο επέμενε ο άγιος τον επετιμούσε δριμύτατα και τον παρακαλούσει να μην το πει σε κανένα.
στη Χριστιανούπολη υπήρχε ένας οικογενειάρχης Χρήστος στο όνομα που ήταν έμπορος, θεοσεβής και γνώριμος του Αγίου. ο γιος του ο παντελής για επαγγελματική δουλειά είχε αναχωρήσει με δύο άλογα για την πάτρα. Άλλά στον δρόμο τον συνέλαβαν κάποιοι ληστές και αφού σκότωσαν τα άλογά του πρώτα ύστερα έδεσαν τον ίδιο αιχμάλωτο και τον οδήγησαν σε ψηλά βουνά παραγγείλοντος όμως δια μέσω ενός διαβάτη που τους είδε να παραγγείλει στους γονείς του ότι εντός δύο εβδομάδων δεν τους στείλουν αρκετά χρήματα θα τον σκοτώσουν έτσι όπως είναι δεμένος.ο δυστυχής πατέρας του δεν είχε τα απαιτούμενα χρήματα που ζητούσαν οι απαγωγείς και ήλθε σε απελπισία.Θρήνος και κλαυθμός έπεσε στο σπίτι.Προστρέχει να παρηγορηθεί στον άγιο διηγώντας του τα συμβάντα.ο άγιος τον συμπόνεσε και πρόστρεξε εις την εξ ύψους βοήθεια κάνοντας υπέρ αυτού παρακλήσεις. Την δέκάτη τετάρτη ημέρα λοιπόν το σούρουπο όταν οι ληστές με ποτά που κουβαλούσαν μαζί τους μέθυσαν και διαμήνυσαν με τρόπο απαίσιο και αυστηρό στον παντελή ότι αυτές τις τελευταίες ώρες αν ο πατέρας του δεν φέρει τα χρήματα θα στείλουν αυτοί στον πατέρα του την κεφαλή του.Όπως ήταν επόμενο φρίκη και ρίγος κατέλαβε αμέσως τον σιδεροδέσμιο Παντελή.Αυτοί από το μεθύσι τους έπεσαν σε ύπνο βαθύ.Κατά τα μεσάνυχτα βλέπει στον ύπνο του ο Παντελής τον Αρχιερέα,να του λέγει.'' Σήκω, παιδί μου και φύγε γρήγορα, διότι οι γονείς σου θρηνούν απαρηγόρητα!'' Όταν ξύπνησε ο δυστυχής Παντελής βρήκε τον εαυτό του λυμένον από τα δεσμά. Και σηκώνοντας διεσκέλισε τους ληστές και έφυγε τρέχοντας. Αλλά την δεκάτη πέμπτη ημέρα ο πατέρας του Χρήστος, με την μητέρα του και τα αδέλφια του πήγαν εις την οικία του Αρχιερέως καταστενοχωρημένοι και μαρασμένοι διότι περίμεναν το μοιραίο εφ'όσον ο χρόνος εξέπνευσε. Τότε ο Άγιος, μπροστά και σε άλλους ανθρώπους συγκινημένος τους είπε. Ησύχασε Χρήστο και αύριο την εσπέρα ο Παντελής έρχεται. Ω των ισχυρών του Αθανασίου δεήσεων! Ο Παντελής πράγματι ήλθε και με δάκρυα βρέχει τα πόδια του αγίου διηγώντας παράλληλα την αποκάλυψη που είχε.Έτσι λοιπόν φανερό είναι ότι και όταν ζούσε ο Άγιος είχε λάβει παρά θεού το χάρισμα της προοράσεως και ότι ο θεός εισάκουσε τις δεήσεις του.(θέλημα των φοβουμένων αυτόν ποιήσει και της δεήσεως αυτών εισακούσεται)). (Ψαλμ. 144).
Κάποτε που περιόδευε στην επαρχία του ο άγιος έφθασε στη Μεγαλόπολη. Εκεί ήταν ο Ναός της Μεταμορφώσεως όπου γύρω του υπήρχε μια αρκετά μεγάλη λίμνη που είχε πολυάριθμα βατράχια. Μετά τον εσπερινό ο άγιος έμεινε μαζί με τον διάκονό του εκεί για διανυκτέρευση καθόσον το συνήθιζε καλοκαίρι για χάρη της ησυχίας που πάρα πολύ αγαπούσε.Αλλά την νύχτα οι βάτραχοι εκόαζαν συνέχεια και βέβαια θόρυβο πολύ προξενούσαν.Ο άγιος δεν μπόρεσε να κοιμηθεί όπως ήθελε παρά λίγες μόνο στιγμές.Την άλλη μέρα μετά τη θεία Λειτουργία, όταν οι Ιερείς και οι λοιποί ρώτησαν τον Άγιο πως πέρασε η νύκτα στην ύπαιθρο, ο Άγιος αποκρίθηκε. Τι να σας πω, τέκνα μου. Αυτά τα βατράχια κακό χρόνο νάχουν έκαναν τόσο θόρυβο απόψε, ώστε σχεδόν δεν κοιμήθηκα. Μετά δε τον λόγον αυτό οι βάτραχοι έπαυσαν και έμειναν «άφωνοι. Αλλά τότε κανείς απ'αυτούς που παρεβρίσκονταν στην κουβέντα δεν έδωσε προσοχή καθόσον οι βάτραχοι δεν κοάζουν την μέρα παρά μόνο την νύχτα. Το εκπληκτικό βέβαια είναι ότι έκτοτε ποτέ πλέον δεν είχανε κοάσματα από βατράχια στην λίμνη είτε μέρα ήταν είτε νύχτα. Νεκρική σιγή στην λίμνη.Στους κατοίκους προξένησε μεγάλη απορία και έκπληξη αυτό το γεγονός. Μετά από δυο χρόνια όταν ο άγιος ξαναπήγε σε εκείνο το μέρος το βράδυ δεν άκουσε φωνή βατράχου.Από περιέργεια ρώτησε ένα Ιερέα να του πει τι έγινε εκείνο το πλήθος των βατράχων που ακουγόνταν με τις φωνές του μέσα από την λίμνη.Ο ιερέας αμέσως του είπε.Δέσποτα, από την ημέρα που είπατε, κακό χρόνον νάχουν που δεν σας άφησαν να κοιμηθήτε, ουδέποτε πλέον ακούσθησαν. Τότε ο Άγιος, υπομειδιόμενος είπε. Και με άκουσαν τα ευλογημένα; Μόλις τελείωσε τη λέξη και ώ του θαύματος! αυτά άρχιζαν να κοάζουν, και μέγαλο θόρυβο προξενούσαν,όπως παλιά.
όταν ζούσε ο άγιος τα τελευταία του χρόνια μια γυναίκα από το χωριό Σουλιμά ήταν μάγισσα με αποτέλεσμα να πλανά πολλές ψυχές και να τις παραδίνει στον σατανά.όταν το έμαθε ο άγιος την προσκάλεσε και αυστηρά βεβαίως τις είπε να εξομολογηθεί να υποστεί κανόνα ένεκα των αμαρτιών της ειδεμή θα τεθεί εκτός της εκκλησίας.η γυναίκα που κατάλαβε το μ΄έγα λάθος της συνήλθε και κατανυγείσα είπε στον αρχιερέα ότι μετανοιώνει και9 επιθυμεί να την ξομολογήσει ο ίδιος.ο Αγιος,άδραξε την ευκαιρία γιατί ήθελε να σωθεί η γυναίκα και την εξομολόγησε την παρηγόρησε και της επέβαλε κανόνα να τηρήσει ανάλογα των αμαρτιών της και σύμφωνα και με τους αποστολικούς κανόνες. παράγγειλε σε αυτή όταν τελειώσει ο κανόνας να επανέλθει όπως την συγχωρήσει και της δώσει άδεια για να μεταλάβει των αχράντων μυστηρίων του Κυρίου. Αλλά εν τω μεταξύ,μαθαίνει ότι ο δεσπότης εκείνο το καιρό αρρωσταίνει βαρειά και πρόκειται να πεθάνει.Τρέχει λοιπόν στο δρόμο και κάμποσα χιλιόμετρα η γυναίκα για την Χριστιανούπολη. για να προφτάσει .δεν τα κατάφερε όμως.όταν είχε φτάσει ήταν αργά διότι ο άγιος είχε κοιμηθεί. και μάλιστα ήταν η στιγμή που εφερόταν στον τάφο για να κηδευτεί.διασχίσας το πλήθος αυτή η γυναίκα με ορμή πέφτει πρηνηδόν επί του ιερού λειψάνου και γοερώς θρηνούσε. Τότε αυτοί που βάστάζαν το ιερό Λείψανο σταμάτησαν. η γυναίκα άρχιζε να μονολογεί.''Ω δυστυχία μου, τι να γίνω η ταλαίπωρος; Διατί, Άγιε του θεού, με άφησες την δυστυχή ασυγχώρητον; Πως να ζήσω του λοιπού υπό τον δεσμόν της αράς; Ελέησόν με Άγιε και της αράς με απάλλαξον.'' αυτά με δάκρυα έλεγε η γυναίκα εκείνη. Ο Άγιος, παρευθύς, ώ της μεγάλης σου προς θεόν παρρησίας Αθανάσιε ! Ύψωσε το χέρι του σε σχήμα ευλογίας ευλόγησε αυτή ως να ήταν ζωντανός. Τούτο το θαυμαστό το είδε ο λαός, εξεπλάγησε,και εβόησε. Κύριε ελέησον!
Όταν το 1834 η αντιβασιλεία Όθωνα διέλυσε τις περισσότερες του Κράτους Μονές, μεταξύ των άλλων συμπεριελήφθηκε και η Μονή του Προδρόμου στην Γορτυνία. Κατά συνέπεια, ο τότε διοικητής έπαρχος Π. Νέγκας διέταξε δύο υπαλλήλους για να μεταβούν στη Μονή,και να μεταφέρουν στη Δημητσάνα την κινητή περιουσία της μονής.Οι ιεροκάπηλοι όταν είχαν έλθει στη μονή τα είχαν ανακατώσει όλα και άρπαξαν μεταξύ άλλων τα ιερά Σκεύη και τα ιερά του Αγίου Λείψανα, το κιβώτιο που περιείχε το μεγαλύτερο μέρος του αγίου Λειψάνου και την Κάρα, εμπεριεχομένη εις στο ιδιαίτερο αργυρούν κιβώτιο. Και έβαλαν αυτά μέσα σε βρώμικα σακκιά τα στοίβασαν και τα μετέφεραν στο επαρχείο όπου, τα μεν κιβώτια τα άφησαν στο υπόγειο και τους σάκκους τους άφησαν πάνω στις σανίδες του δωματίου. Φρίκη αληθινή κατελάμβανε κάθε ευσυνείδητο,να βλέπει ένθεν μεν το Αγιον Ποτήριον, ένθεν δε την Λαβίδα, τον Σπόγγο, τον Δίσκο, την Λόγχην κατά γης ριγμένα, σαν να ήσαν άχρηστα της αγοράς ψώνια!.Όταν όμως ήρθε η νύχτα γύρω στις 12 , κρότος φρικτός από τα κιβώτια ακούσθηκε σαν να ξεριζώθηκε μεγάλο δένδρο,και από τον κρότο αυτό άρχισε να δονείται το σπίτι με αποτέλεσμα ο έπαρχος να νομίσει ότι πρόκειται για σαν σεισμό.Λίγο μετά δεύτερος κρότος σφοδρότερος του πρώτου άρχισε πάλι να ακούγεται και ο έπαρχος φοβισμένος για καλά πια σηκώνεται ημίιγυμνος να δει τι συμβαίνει.Αμήχανος έτσι όπως ήταν και μη γνωρίζοντας που να πάει πορεύθηκε στη παρακείμενη οικία όπου κατοικούσε ο τότε διοικών την επισκοπή Γορτυνίας Ιγνάτιος, πρώην Επίσκοπος Αρδαμερίων, ο οποίος γνώριζε για τον άγιο από αυτά που του είχε πει μακαρίου Ιωσήφ, Επισκόπου Ανδρούσης.
Χτύπησε την πόρτα και εισήλθε έντρομος και λέγει. Φοβερό πράγμα, Δεσπότη μου, συμβαίνει στο σπίτι μου.Κρότος μεγάλος και φοβερός ακούστηκε δυο φορές στο υπόγειο και μαζί με το κρότο, σεισμός, ώστε παρ' ολίγο να πέσουν και οι τοίχοι. Περίεργο, απαντά ο Αρχιερέας. Εγώ σεισμό δεν άκουσα. Σηκώνει τότε αμέσως τον Διάκονο και τον ρωτά αν αισθάνθηκε αυτός σεισμό. Αλλά και αυτός είπε όχι. Τι συμπεραίνετε λοιπόν, κύριε Νέγκα; Σήμερα είπε εκείνος, έφεραν από το Μοναστήρι δύο σάκκους με μερικά πράγματα από την Μονή του Προδρόμου και εξ αυτών είναι δύο κιβώτια, ένα μεγάλο ξύλινο και ένα μικρό αργυρούν. Είπαν οι απεσταλμένοι, ότι περιέχουν Λείψανα. Τότε ο Επίσκοπος ανέκραξε. Μήπως έφεραν εδώ τα Λείψανα του Αγίου Χριστιανουπόλεως; Εις το άκουσμα των λέξεων τούτων ο έπαρχος έμεινε άναυδος. Αμέσως ο Αρχιερεύς,ντύθηκε και έσπευσε στο επαρχείο και κατέβηκε τότε εις το ύπόγειο, είδε τα Λείψανα του Αγίου, τα οποία και πρωτύτερα γνώριζε διότι τα είχε επισκεφθεί εις την Μονή. Πικρά επίπληξε τον έπαρχο για την ασέβεια αυτή και πήρε τα λείψανα και τα μετέφερε ο ίδιος στον οίκο του. Ο έπαρχος ορκιζόταν σε θεό και ανθρώπους, ότι η μεταφορά του αγίου Λειψάνου έγινε χωρίς να το γνωρίζει.Το ίδιο βράδυ ο Αρχιερεύς, δια μεσω του υπηρέτου, προσεκάλεσε τους πατέρας της Μονής Αιμυαλών, να έρθουν πρωί και να λάβουν τα ιερά Λείψανα και να τα μεταφέρουν στη δικιά τους μονή Αιμυαλών.Όταν αργότερα αποκαταστάθηκε η μονή Προδρόμου μετακόμισε και πάλι το ιερό Λείψανο στον οικείο τόπο,εκτός της κάτω σιαγόνας, την οποία κράτησαν εις την Μονή των Αιμυαλών. Για το θαύμα αυτό αυτόπτες μεν ήταν ο τότε έπαρχος Π. Νέγκας, ο Ιγνάτιος, Επίσκοπος Αρδαμερίων, και ο έμπορος από τον Πειραιά Νικόλαος Κυδωνάκης,που ήταν και γραμματέας του τότε οικονομικού Επιτρόπου,ακόμα ο εκ Τριπόλεως Αθανάσιος Συνανιώτης, πρωτοκόλλητής του τότε επαρχείου, ο Ιωσήφ Άνδρούσης, έπειτα ο Αρδαμερίων και βέβαια ο Π. Νέγκας που είπαμε και πιο πάνω ο οποίος διηγήθηκε αυτό και στο Ναύπλιο όταν έγινε αργότερα συνοδικός.Από τους αυτόπτες άκουσε αυτά και ο Ηγούμενος της Μονής Αγάπιος Οικονόμου, ο Ιωάννης Κυριάκος δάσκαλος και ο εκ Στεμνίτσης ευλαβής Ιερέας Ιωάννης ο Σακελλάριος. Μετά διεδόθηκε ανά πάσα την επαρχία το θαύμα τούτο, το οποίο και μέχρι σήμερα διηγούνται οι γέροντες.
Tο όντως εκπληκτικό είναι και εκείνο το οποίο μέχρι σήμερα ενεργείται από το Ίερό Λείψανο του αγίου. Όσες φορές μέλλει να συμβεί θεομηνία με συνέπεια να καταστρέψει τα κτήματα της Μονής ή και όλης της επαρχίας ή καταδρομή ή συμφορά κατά του Έθνους ή νόσος επιδημητική η λάρνακα η αγία που περιέχει το άγιο λείψανο εκπέμπει τριγμό πότε μεν ελαφρό, πότε δε σφοδρό, αναλόγως του μεγέθους της επερχόμενης συμφοράς, ώστε, εκ τούτου του σημείου και κάποιος που δεν γνωρίζει ότι εν τω Ιερώ Βήματι κείται το Ιερό Λείψανο, εάν τυχόν ακούσει τον τριγμό τούτο, ευθύς καταλαμβάνεται από φρίκη και τρόμο ανεξήγητο. Τέτοιο φοβερό ήχον τριγμού έφερε, όταν κατά το 1769 η μονή έμελλε να πολιορκηθεί από των Αλβανών,άνθρωποι που ήταν εκεί γλίτωσαν από θαύμα.Τέτοιο τριγμόν εξέπεμψε συχνότατα ένα έτος πριν να εγερθεί η Ελληνική Επανάσταση. Ακόμα τέτοιος τριγμός ακούσθηκε από τους πατέρας της μονής πριν την διάλυση των Μονών. Αλλά και τριγμός ακούσθηκε το 1849, όταν σφοδρότατη πλημμύρα κατέστρεψε τα κτήματα της Μονής και πολλοί άνθρωποι και ζώα κατεπνίγησαν.Τέτοιος τριγμός ακούεται, πλην ελαφρός, όταν πλησιάζει το τέλος της ζωής των πατέρων ή ακόμα όταν από παραμέληση έχει ξεχαστεί να αναφτεί η άψις της φωταγωγού του Αγίου Άρτου κανδήλας,
Το Λείψανο του Αγίου, έφερε όταν ήρθε στη Χριστιανούπολη ο εξ αγχιστείας συγγενής του Αγίου Αθανάσιος Κουλάς. Όταν άνοιξε τον τάφο,βρήκε το σώμα σε ημιλελυμένη κατάσταση και να εκπέμπει μια άρρητη ευωδία. Στην Καρύταινα μετέφεραν το σκήνωμα εις την Μονή του Προδρόμου ως ευλογία για το απόρθητο της Μονής και διότι η θεία Πρόνοια ευδόκησε. Πολλά λέγονται για την μεταφορά του Λειψάνου εμφανισθέντα σημεία,όπως το ελεύθερο γαιδουράκι που κινούνταν χωρίς οδηγό παρακολουθόμενο διακριτικώς από απόσταση και το οποίο κουβαλούσε στην πλάτη του τα λείψανα του αγίου.Το ξεκίνησαν από σταυροδρόμι με την ελπίδα ότι ο άγιος θα το οδηγήσει για το μέρος που θα σταματήσει. Μέρος που θα είναι και η επιθυμία του αγίου.Λέγεται ότι σταμάτησε έξω από την πύλη της μονής Προδρόμου και έκτοτε τα άγια λείψανα μένουν εκεί .Σήμερα υπάρχει παρακείμενος ναός της μονής που τιμάται στο όνομά του αγίου και όπου φυλάσσονται τα ιερά λείψανα.Βεβαίως τεμάχια λειψάνου έχουν δοθεί και σε άλλους ναούς ως ευλογία με εξέχουσα θέση στον μητροπολιτικό ναό της μητροπόλεως Τριφυλίας Ολυμπίας στην Κυπαρισσία όπου πανηγυρίζει στις 17 Μαίου εορτή του αγίου Ο άγιος κοιμήθηκε το έτος1832 το πιο πιθανόν καθόσον υπάρχει και κάποια αμφισβήτηση όσον αναφορά την ακριβέστερη ημερομηνία.
Η μνήμη του τιμάται στις 17 Μαιου.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
Ήχος α΄ της ερήμου πολίτης
Της Κερκύρας τον γόνον,Τριφυλίας το καύχημα Χριστιανουπόλεως όντος,τον ποιμένα τον Όσιον τον θείον Αθανάσιο πιστοί τιμήσωμεν εν ύμνοις ιεροίς αθανάτων γαρ χαρίτων τας δωρεάς παρέχει τοις κραυγάζουσι.Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ. Δόξα τω σε θαυμαστώσαντι.Δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.
ΚΟΝΤΑΚΙΟ
Ήχος δ' Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Ο δοξασθείς παρά θεού θαυμασίως, δι ευωδίας και θαυμάτων ποικίλων, εν τοις εσχάτοις χρόνοις Αθανάσιε, φάνηθι ταχύτατος, και θερμός αντιλήπτωρ, των δεινών λυτρούμενος τους πιστώς σε τιμώντας και τους τα λείψανα κατέχοντας τα σα, προς μετανοίας, οδόν χειραγώγησον.
ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟ
Χριστιανουπόλεως ιερός ποιμενάρχης ώφθης Αθανάσιε αληθώς,και καλώς ποιμάνας.την λογικήν σου ποίμνη της αθανάτου δόξης,χαίρων ηξίωσαι.